تاریخچه‌ی پوند بریتانیایی

بانک انگلستان بانک مرکزی پادشاهی متحد بریتانیا است. در جایگاه چهارمین ارز پرمعامله در دنیا، پوند بریتانیا سومین ذخیره‌ی ارزی عمده‌ی جهان محسوب می‌شود. اسامی معمول برای پوند بریتانیایی شامل پوند استرلینگ، استرلینگ، کوئید (Quid)، کابل (Cable)، و نیکر (Nicker) است.

اهمیت پوند بریتانیا

پوند بریتانیا قدیمی‌ترین ارزی است که همچنان امروز مورد استفاده است. همچنین پوند بریتانیا یکی از پر تبدیل‌ترین ارزهای جهان محسوب می‌شود. در بریتانیا و سرزمین‌های وابسته‌ی آن پوند پول رسمی و قانونی محسوب می‌شود. علاوه بر این پول جزایر فالکلند، گیبرالتار (Gibraltar)، و سنت هلنا (Saint Helena) با پوند بریتانیا مطابقت یافته و وابسته هستند.

 
پول اولیه در بریتانیا

پوند استرلینگ که قدمت آن به سال 760 میلادی برمی‌گردد، در ابتدا به پنی نقره‌ای (silver penny) معرفی شد که در میان پادشاهی‌های انگلو-ساکسون توزیع شد. در سال 1158 طرح این سکه تغییر کرد و این بار به جای نقره‌ی ناب، سکه‌های جدید با آلیاژ 92.5% نقره ضرب شدند. این سکه‌ها با نام پوند استرلینگ شناخته می‌شدند. پنی نقره‌ای تا سال 1487 که شیلینگ معرفی شد، و پوند که دو سال بعد یعنی در 1489 ضرب شد، تنها سکه‌ی مورد ضرب در انگلستان محسوب می‌شد.

اسکناس‌های پوند بریتانیا و استاندارد طلا

اولین اسکناس‌های کاغذی در سال 1694 و همراه با انتقال پایه‌ی حقوقی پولی از نقره به طلا معرفی شدند. بانک انگلستان، یکی از اولین بانک‌های مرکزی در جهان یک سال بعد از آن و در سال 1695 تاسیس شد. تمام اسکناس‌های استرلینگ تا سال  1855 که بانک شروع به چاپ تمام اسکناس‌ها کرد، با دست نوشته می‌شدند. در اوائل قرن 20، کشورهای بیشتری شروع به گره زدن پول رسمی‌شان به طلا کردند. بر این اساس یک استاندارد طلا به وجود آمد، که امکان تبدیل ارز کشورهای مختلف به یکدیگر را به وجود آورده و تجارت و اقتصاد بین‌المللی را دچار تحول کرد. بریتانیای کبیر در سال 1816 استاندارد طلا را به صورت رسمی در قوانین خود ادغام کرد، هر چند که از سال 1670 در عمل از آن استفاده کرده بود. این قدرت استرلینگ که به واسطه‌ی استاندارد طلا به وجود آمده بود منجر به یک دوره‌ی عمده‌ی رشد اقتصادی در بریتانیا تا سال 1914 شد.

پوند بریتانیا و منطقه‌ی استرلینگ

پوند بریتانیا فقط در بریتانیای کبیر مورد استفاده نبود، بلکه همچنین در مستعمرات امپراطوری بریتانیا نیز در گردش بود. کشورهایی که از پوند استفاده می‌کردند به عنوان کشورهای منطقه‌ی استرلینگ شناخته می‌شدند. افزایش محبوبیت پوند در سراسر جهان ادامه یافت و پوند به عنوان یک ذخیره‌ی ارزی در بسیاری از بانک‌های مرکزی نگهداری می‌شد. به هر ترتیب با شروع افت اقتصادی بریتانیا دلار امریکا تبدیل به ارز غالب شد. در سال 1940 پوند با نرخ 1 پوند برابر 4.03 دلار امریکا با دلار امریکا مطابقت یافته و وابسته شد و بسیاری از کشورهای دیگر پیرو این موضوع پول‌های خاص خودشان را مطابقت دادند. در سال 1949 پوند با نرخ 30% تنزل ارزش داده شد و در سال 1967 هم یک تنزل ارزش دوم صورت گرفت. هنگامی که در سال 1971 پوند بریتانیا در حال اعشاری شدن و شناور شدن آزادانه در بازار بود منطقه‌ی استرلینگ بسته شد. پیرو این موضوع پوند بریتانیا تعدادی افزایش و کاهش ارزش را تجربه کرد.

1976: یک بحران استرلینگ به وجود آمد و بریتانیا برای دریافت وام از صندوق جهانی پول اقدام کرد

1988: پوند بریتانیا شروع به سایه انداختن بر مارک آلمان کرد

1990: بریتانیا به مکانیسم تبادل ارزی اروپایی پیوست، اگرچه دو سال بعد از آن جدا شد

1997: نظارت بر نرخ سودهای بانکی به مسئولیت بانک انگلستان تبدیل شد

واقعیت‌هایی جالب درباره‌ی پوند بریتانیای کبیر

پوند استرلینگ قدیمی‌ترین ارز هنوز موجود در جهان، با ریشه‌هایی است که می‌توانند به دوران اروپای قاره‌ای برگردند.

نام این ارز از کلمه‌ی لاتین «libra» می‌آید، که به وزن و تعادل اشاره دارد. برای بیشتر از 300 سال بانک انگلستان مسئول انتشار اسکناس‌های پوند بود، و در تمام این مدت این اسکناس‌ها درگیر تغییرات زیادی بوده‌اند.

اولین سکه‌ی پوند در سال 1489، در دوران حکومت هنری هفتم ظاهر شد. کمی بعد از تاسیس بانک انگلستان در سال 1694 اسکناس‌های پوند در انگلستان به گردش در آمدند، که در اصل اسکناس‌های دست‌نویس بودند. پوند تا سال 1971 که سیستم اعشاری از راه رسید با سیستم پیچیده‌ی شیلینگ و پنی‌ها کار می‌کرد.

در سال 1660 ضرب سکه‌ی پوند مکانیکی شد و در طراحی آن خصیصه‌هایی مثل بغل‌نویسی حروف برای از بین بردن کارهایی مثل قیچی کردن پول ابداع شده بود.

در حالی که بیشتر کشورهای اروپایی یورو را به عنوان ارزی یگانه پذیرفته‌اند، پوند استرلینگ به عنوان ارزی مستقل به حیات خود ادامه داده است. این در حالی است که در اوائل قرن 21 به نظر می‌رسید پوند هم سرنوشت ارزهای اروپایی را داشته باشد.

«پوند اسکات» (اسکاتلند) تا سال 1707 وجود داشت. در آن سال اقدام اتحادی 1707 یک سیستم جدید پولی بر پایه ارزش پوندی که در جنوب مرزهای اسکاتلند رایج بود به وجود آورد. بانک اسکاتلند در سال 1695، فقط یک سال بعد از بانک انگلستان به وجود آمد، و هنوز هم به عنوان بخشی از HBOS، یکی از اجزای گروه بانکی لوید (Lloyds Banking Group)، در ادینبورگ به حیات خود ادامه می‌دهد.

کشورهای پوند استرلینگ

پوند استرلینگ ارز رسمی بریتانیا یا پادشاهی متحد (متشکل از انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی) است.

سکه‌ها و اسکناس‌های فعلی پوند استرلینگ

در زمان حاضر در مجموع 5 رقم اسکناس پوند در بازار گردش دارد که چهار رقم متداول آن عبارت از 5£، 10£، 20£، و 50£ پوندی است. همچنین اسکناس‌های 1£ هم که در اسکاتلند چاپ می‌شوند وجود دارند اما به ندرت استفاده دارند. تمام اسکناس‌های پوند مشمول معیارهای امنیتی معینی هستند.

درباره‌ی سکه‌ها هم، آنهایی که در حال حاضر در گردش هستند رقم‌های 1، 2، 5، 10، 20، و 50 پنی و 1£ و 2£ پوندی می‌باشند. به مناسبت‌های مختلف سکه‌های 5£ پوندی نیز صادر می‌شود اما گردش آنها یکسره اتفاقی است.

چند نکته‌ی جالب درباره‌ی پوند استرلینگ

-          قدیمی‌ترین پول فعلی در دنیا است.

-          در سال 980 میلادی با یک پوند می‌شد 15 گاو خرید.

-          عبارت انگلیسی «یک پنی خرج کردن» به معنای دستشویی رفتن است، و ریشه در قیمت استفاده از دستشویی عمومی، که یک پنی بود دارد. این پول دادن در طول نمایشگاه بزرگ 1851 برای اولین بار شروع شد.