منات (کد استاندارد جهانی: AZN) عنوان واحد پول رسمی جمهوری آذربایجان است. هر منات به 100 واحد جزئی قپیک (qəpik) تقسیم میشود.
تاریخچه
کلمهی منات از کلمهی روسی «Монета» به معنای «سکه» وام گرفته شده است. منات در دوران شوروی یکی از طرحهای روبل شوروی (Soviet ruble) در زبانهای آذربایجانی و ترکمنی بود. منات در سه دورهی تاریخی عمده ضرب، چاپ، و منتشر شده است.
دورهی اول منات (1923-1919)
جمهوری دموکرات آذربایجان و سلف آن جمهوری شوروی آذربایجان در فاصلهی سالهای بین 1919 تا 1923 پول خاص خودشان را منتشر کردند. این پول در زبان آذربایجانی منات و در زبان روسی روبل خوانده میشد. رقمها و اعداد به هر دو زبان بر روی این اسکناسها قرار گرفته بود. منات جایگزین روبل قفقازی اول شد. بعدتر در دورهی تبدیل شدن آذربایجان به بخشی از جمهوری فدرال قفقاز شوروی روبل قفقازی دوم جایگزین منات شد. منات اولیه هیچ اجزایی نداشت و فقط به صورت اسکناس منتشر میشد.
اسکناسهای منات اول
جمهوری دموکراتیک اسکناسهایی با رقمهای 25، 50، 100، 250، و 500 منات منتشر کرد. این در حالی است که بعد تر جمهوری شوروی آذربایجان اسکناسهایی با رقمهای 5، 100، 1.000، 5.000، 10.000، 25.000، 50.000، 100.000، 250.000، 1میلیون، و 5میلیون منات منتشر کرد.
دورهی دوم منات (2006، 1992)
منات دوم در 15 اوت 1992 معرفی شد. این پول دارای کد استاندارد جهانی AZM بود و جایگزین روبل قفقازی شوروی با نرخ تبدیل 10 روبل برای 1 منات شد.
سکهها: سکههای منات دوم با رقمهای 5، 10، 20 و 50 قپیک در تاریخ 1992 و 1993 ضرب شدند. با وجودی که در سکههایی که در سال 1992 منتشر شدند از آلیاژهای برنج و کاپرونیکل استفاده شده بود، نسخههای بعدی همه از آلومینیوم بودند. این سکهها به ندرت در بازار گردش دارند.
اسکناسها: رقمهای اسکناس منات و تاریخ انتشار آنها به شرح زیر است.
1، 5، 10، 250 منات (همگی اولین بار در 15 اوت 1992 منتشر شدند)
50، 100، 500، 1000 منات (همگی اولین بار در 1993 منتشر شدند)
10.000 منات (اولین بار در اوت 1994 منتشر شد)
50.000 منات (اولین بار در می 1996 منتشر شد)
دورهی سوم منات (2006)
در 1 ژانویهی 2006 یک منات جدید با کد استاندارد جهانی AZN معرفی شد که به همان نام منات خوانده میشد. نرخ تبدیل و جایگزینی هر 1 منات جدید برابر 5.000 منات قدیمی بود. سکههای قپیک که از 1993 به بعد به دلیل تورم مورد استفاده نبودند دوباره با رقمگذاری جدید مورد استفاده قرار گرفتند. منات قدیمی (AZM) تا 31 دسامبر 2006 معتبر بود.
سکهها: سکههای منات در گردش شامل 1، 3، 5، 10، 20 و 50 قپیک هستند. بیشتر سکههای منات اندازه و شکلی شبیه به سکههای یورو دارند. این سکهها از ژانویه 2006 به گردش درآمدند و فاقد تاریخ ضرب هستند.
اسکناسها: اسکناسهای در گردش منات شامل 1، 5، 10، 20، 50، 100 و 200 منات هستند. طراح این اسکناسها رابرت کالینا (Robert Kalina) اتریشی است که اسکناسهای یورو فعلی و پوند سوریه را نیز طراحی کرده است. این اسکناسها کاملا شبیه معادلهایشان در یورو هستند و مضمون آنها الهام گرفته از اسکناسهای یورو است.